بررسی تاثیر توسعه مالی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر روی رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای اوپک

در این تحقیق به دنبال یافتن تاثیر توسعه مالی و سرمایه گذاری های مستقیم خارجی بر روی رشد اقتصادی مجموعه ای از کشورهای نفتی بودیم. این کشورها شامل شش کشور نفتی عضو اوپک، از جمله ایران، کویت، نیجریه، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ونزوئلا می باشند. برای این منظور از مدل های پانل دیتا استفاده کرده و تاثیر شاخص های توسعه مالی (نسبت حجم گسترده پول و نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی به تولید ناخالص داخلی) و سرمایه گذاری های مستقیم خارجی را بر روی رشد اقتصادی با استفاده از مدلهای مختلف بررسی نمودیم . دوره مورد مطالعه در این تحقیق، سالهای مابین 1970 تا 2012 را در برگرفته است. نتایج به دست آمده نشان داد که متغیر نسبت حجم گسترده پول به gdp به عنوان یکی از شاخص های توسعه مالی، دارای تاثیر منفی بر رشد اقتصادی می باشد. به منظور بررسی دقیق تر و اطمینان از نتیجه ی به دست آمده، با استفاده از مدل های پیشرفته تر اثر توسعه مالی را برای تک تک کشورهای مورد مطالعه بررسی نمودیم و نتایج قبلی مورد تأیید قرارگرفتند. ضریب این متغیر برای تمامی کشورها تقریبا مشابه بوده و دارای مقدار نسبتا بالایی می باشد. از جمله دلایلی که می تواند این امر را توجیه کند، بالا بودن درآمدهای نفتی به علت بالا رفتن قیمتهای نفت و عدم وجود نهادهای مناسب در کشورهای درحال توسعه نفتی و همچنین پایین بودن ظرفیت جذب این درآمدهای بالا، اشاره کرد. متغیر نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی به تولید ناخالص داخلی در تمامی کشورها دارای تأثیر مثبت بر روی رشد اقتصادی می باشد. مقدار این ضریب برای کشورهای در حال توسعه برابر با 96/12 می باشد، که مقدار این ضریب حاکی از بالا بودن توانایی این متغیر در افزایش رشد اقتصادی است. در واقع اگر کشورهای مذکور بتوانند درآمدهای بالای نفتی را صرف اعطای اعتبار به بخش خصوصی نمایند، می توانند رشدهای بالایی را تجربه کنند و این نشان از بالا بودن ظرفیت بخش خصوصی در افزایش رشد اقتصادی در این کشورها است. متغیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی (fdi)، نیز دارای اثر مثبت بر روی رشد اقتصادی در تمامی کشورها می باشد. این نشان می دهد که جذب سرمایه های خارجی می تواند رشد اقتصادی را تحریک نماید. شاید یکی از مهمترین زمینه هایی که سرمایه گذاران خارجی می توانند در آن سرمایه گذاری کنند، بخش نفت و گاز این کشورها باشد که دارای ظرفیت بالایی در ارتقاء رشد اقتصادی هستند. زیرا علاوه براینکه به طور مستقیم باعث افزایش تولید نفت و گاز و فراورده های نفتی صادراتی می شود، به دلیل پیوندهای گسترده با سایر بخش ها نیز می تواند باعث رشد آنها نیز شود. همچنین متغیر سرمایه فیزیکی (k) نیز تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی در کشورهای مورد مطالعه دارد. زیرا در این کشورها وجود درآمدهای نفتی تقاضای قابل توجهی را در اقتصاد ایجاد می کند و در شرایط مناسب اقتصادی انگیزه های سرمایه گذاری توسعه می یابد. از این رو سرمایه گذرای تأثیر قابل توجهی در رشد اقتصادی دارد و ضریب بدست آمده در مدل نهایی این گزاره را به اثبات می رساند. بنابراین فرضیه تحقیق (رابطه ی مثبتی بین توسعه مالی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی وجود دارد) پذیرفته خواهد شد.